Sessizliğin gürültüsü

Bir ekşi sözlük yazarı, Yusuf Üçlemesi'ni seyretmiş ve böyle söylemiş'' Sessizliğin Gürültüsü''. Çevrileli yıllar olmuş ama ben bu üçlemeyi yeni seyrettim, hem de üçünü üst üste. Semih Kaplanoğlu senarist, yönetmen, film yapımcısı. Hekim gözüyle diyorum ki, Kaplanoğlu doktor olsaydı, mutlaka radyolog olurdu . Bir radyolog gibi bakmış kahramanlarının taaa içine.

Yusuf İstanbul'da sahaflık yapıyor, annesinin ölüm haberi üzerine, gençliğinin geçtiği Tire'ye geliyor. Bu yolculuk, aynı zamanda geçmişe bir yolculuk, yitirilmiş bir yüreğin bulunması öyküsü. Onun için film çekim sırası, günümüzden geçmişe doğru gidiyor. Yusuf'un gençliğine ve çocukluğuna olan bu duygu dolu, naif yolculuktan üç tane film çıkıyor. Yumurta(2007), Süt(2008), Bal(2010).

Semih Kaplanoğlu, Balıkesir'den İzmir'e doğru taşralı bir şairle yolculuk etmiş. Öykü, bu sohbetten doğmuş. Yusuf'un çocukluğunu Bal'da seyrediyoruz. Bal, Çamlıhemşin Şalpazarı Sis Dağı ve Keserlik Yaylası'nda çekilmiş. Sanki görsel bir şölen, Financial Times bir yorumunda, Bal için büyüleyici demiş. Bal filmi Berlin'de Altın Ayı, Adana'da Altın Koza almış.

Süt filminde Tire'deyiz. Yusuf'un gençlik yılları, artık o askerlik çağında ama mesleksiz, şiir yazan bir sütçü. Süt satmakta, şiir yazmakta, kalmakta, gitmekte, tümünde başarısız. Açmazda, sıkışmış bir halde, tek isteği kaçıp gitmek.

Ve Yumurta, Yusuf artık günümüzde, İstanbul'a gitmiş, pek kimse önemsemese de şiir kitabı basılmış, annesinin ölüm haberiyle, birkaç günlüğüne Tire'ye dönüyor. Yumurta, Yusuf'un ev arayışını anlatıyor. Başlangıçta kendisi bilmese de kaçtığı taşra onun yuvası. Yumurta'da Antalya'da Altın Portakal almış.

Yusuf karakterine Bal'da Bora Altaş, Süt'de Melih Selçuk, Yumurta'da Nejat İşler hayat vermiş. Hepsini çok sevdim. Yusuf'a bazen sarılıp teselli etmek, bazen omuzlarından sarsıp hadi çabuk ol demek istedim. Filmlerde müzik yok, ya da şöyle söylemeliyim, en güzel müzik var, doğanın sesi. Tam ne anlama geldiğini anlamasam da, Yusuf babasının hastalığını taşıyor, Bal'da babasının, Süt ve Yumurta'da Yusuf'un epilepsi( sara) nöbetlerini görüyoruz. Yine üç filmde de Yusuf'un soyadı değişik. Köksal-Güner-Özbek. Burada Kaplanoğlu ne demek istemiş yine anlamadım. Kolayca seyredilen, tüketilen ve seyir sonrası hızla unutulan filmlerden değil bunlar. Hatta Yumurta için, Seçil Büker Ve Hasan Akbulut ''Yumurta Ruha Yolculuk'' diye bir film okuma kitabı yazmışlar. Büyük ödüllerin dışında, üç filmin de onlarca ödülü var. Mutlaka seyredin .

Seyir sonrası aklıma düştü, bir yerlerden aklımda kalmış bir cümle var  ''Hazineniz yüreğinizin olduğu yerdedir''

Boşanmak öğretilmeli diye söze başlıyorum. Kadın gözüyle değerlendiriyorum, erkekler açısından da aynı mı bilemeyeceğim. Belki sadece insani bir duygudur ve iki taraf içinde aynıdır. Bize büyürken pek çok şey öğretiliyor. Aileden, toplumdan, okuldan üstümüze doğru akan bir eğitim öğretim kalabalığıyla şekilleniyoruz. Diğer öğretileri bir tarafa bırakıyorum. Konumuz ikili ilişkiler ve bana öğretilenler. Benim neslime evlenmek öğretildi. Küçükken, büyüyünce ne olacaksın diye sorulduğunda, gelin olacağım diyen bir neslin kadınıyım ben. Gösterilen iyi rol modeller hep evli barklı, çoluk çocuklu kadınlardı. Tamam rolü anladık, bu konuda eğitilip öğretildik ve elimizden geldiği kadar oynadık. Bu rolle oyunu sürdürebilirdim. Ben sıkıldım, diğer rol arkadaşımın bana ulaşamayan zekasından ve enerjisinden sıkıldım. Bu eksikliği anlayıp, onları onaracağına, yetersizliğini farkedip öfkesini kabartmasına sıkıldım. Dünyaya zaten ayrı pencerelerden bakıyorduk, bir gün '' Ayyy penceremide alıp gidiyorum'' dedim. Yani boşandım. Hatta o kadar kolay boşandım ki. Hani hekimlik var serde, herşeyi planlamayı ve kontrol altında tutmayı da severim, bu süreçte psikolojik danışmana gereksinim duyarım mutlaka dedim. Neden bunu dedim? Bu süreç sandığımdan kolay olmuştu ama eksik birşeyler vardı sanki. İşte boşanmak öğretilmeli diye bunun için söylüyorum. Daha çocuk şekillenirken, evlenmek gibi öğretilmeli. Şimdi ben yıllar sonra öğrendiğim kadarıyla anlatayım. Boşanmak bir süreç, partnerini aklında boşayacaksın, kalbinde boşayacaksın, teninde boşayacaksın, kanunen boşayacaksın. Benim süreç bilinçsiz olarak böyle seyretmiş, tüm boşanmaları halen resmen evli görünürken bitirmişim ve kanunen boşanmak tereyağından kıl çekmek gibi olmuş. Onun için demişim, anaaaa ne kolaymış, o zaman neden yıllardır bekledim ki diye. Yani bu işi yıllar önce yapsam, bu kadar kolay olmayacakmış. İşte onun için pek çok boşanan, kendine acıyıp, özleyip, kapalı kapılar ardında kalıp, ters işlettiği sürecin bedelini ödüyor. Ancak ben de bir hata yapmışım. Memnun olmadığım partneri boşarken, bir şehri, anları, anıları, eşyaları da toptan boşamaya kalkmışım. İşte kolay oldu ama eksik bir şeyler var dediğim bu. Bunu psikoloğumdan öğrendim. ve hemen yanlışlıkla boşadığım şeyleri toparladım. Bu da ayrı bir serüven. Yani özet olarak, sürecin önü ve ardı var, doğru sıralandırın. Tek adam ya da kadını boşayacaksınız, çevreye dokunmayın. Karışık anlattım biraz ama gerçekten çok basit:)))))

Sosyal medya, beyine yemek ve seksin yaptığını yapıyor

Sosyal medya nesin sen? Ne işe yararsın? Neden buradayız? Herkesin sesini duyar gibiyim. Vakit geçiriyorum, arkadaşlarımla iletişimdeyim, sosyalleşiyorum, bilgileniyorum, eğleniyorum, paylaşıyorum....vs. Sadece siz değil, ben de benzer nedenleri öne sürüyorum. Ama uzmanlar öyle demiyorlar. Uzmanlar kim? Psikiyatrlar, psikologlar, sosyologlar...vs. Bu meslek gruplarından olan ve sosyal medyada aktif olan bir çok arkadaşım var. Olsun yaptıklarına değil, dediklerine bakalım. Niçin durum ve yer bildirimleri yapıyoruz, fotoğraflar paylaşıyoruz, beğeniyoruz, yorumluyoruz?

*Başarılı olmak istiyoruz
*Gösteriş yapmak istiyoruz
*Onaylanmak istiyoruz
*Toplum içinde sağlayamadığımız özgüvenle ilgili eksikleri gidermeye çalışıyoruz
*Kendimizi daha iyi ifade ettiğimizi ve becerilerimizi ortaya çıkardığımızı düşünüyoruz
*''Yani bak, sen beni böyle biliyorsun ama  ben buyum ha''demek istiyoruz. Çünkü sürekli kendimizi başkalarıyla mukayese ediyoruz.
*Küçük bir çocuğun '' Anne! bak ben bunu yaptım'' heyecanıyla, etrafın ilgisini çekmeye çalışıyoruz

Bunları yapıyoruz, çünkü uzmanlara göre,  bir çeşit kişilik bozukluğumuz var. Narsistiz ve beğenilmeyi hakediyorum diyoruz. Çekingen ve kaçınganız, yüzyüze iletişimden korkuyoruz. Ya da histiriyonik kişilikteyiz, aşırı gösteriş ve sevilme ihtiyacımız var.

Şimdi bana gelelim. Sosyal medyayı seviyorum, yazmayı, yorumlamayı, anları ölümsüzleştirip paylaşmayı, bu olayın bir yönü. Hekim olduğum için de, bütün bu araştırmalara sırt dönmüyorum tabi ki, bir de araştırmaların sonucunda ortaya çıkan, olayın diğer yönü var.

Tehlikedeyiz 
Sanal ortamda yaratılan kişiliğin etkisinde kalmak en büyük tehlike. İletişmek konusunda, sosyal medyada geçirilen süreyi, gerçek hayatta geçen süreye oranlamışlar. Rakamlar gösteriyor ki, giderek sanal dünya içinde yalnızlaşıyoruz. Arkadaş listemiz kadar kalabalık değiliz, samimi değiliz, gerçek anlamda sevmiyoruz. Peki, ne oluyor da bağımlı oluyoruz? İnsanlar kendilerinden bahsederken, beyindeki ödüllendirme sistemi harekete geçiyor ve kişiye mutluluk veren dopamin salgılanıyor. Yani, sosyal medya beyine yemek ve seksin yaptığını yapıyor.

İmdaatt!! önlem alalım
*Kendimizi sevip sayalım, bağımlılık yapmadan bir doz ayarlaması yapalım
*Üreterek kendimizi ifade edelim. Kendi ürettiğimiz bilgileri paylaşalım. Ortalıkta dolaşan, zaten elde avuçta olanlardan kaçınalım.
*Yaratıcı olalım
*Ete, kemiğe bürünmüş ilişki en güzelidir diyelim. Yüzlerce kişilik arkadaş listesinden hergün bir kaçıyla telefonda konuşalım ve en az biriyle yüzyüze görüşelim.

Erkekler hakkında hiçbir şey bilmezken, böyle adamların, böyle duyguların var olduğunu zannederken, aşkı hissetmek kolaydı
''Eğer bir insan, bir kitabı okuduktan sonra, onu tekrar okumaktan zevk almıyorsa, o kitabı okumuş olmasının, hiç bir değeri yoktur'' demiş Oscar Wilde. Katılan olur, ya da olmaz.Ben katıldım mı? Bilmiyorum. Bu söze rastlayınca, birkaç kez okuduğum kitaplar nelerdi diye geçirdim aklımdan. Bir çok var ama ilk aklıma gelivereni, A Tale of Two Cities ( İki Şehrin Hikayesi). Bir Charles Dickens klasiği.

İki farklı şehir, iki farklı adam


Dickens, bu kitabı tefrikalar halinde 1859 da yazmış, bir edebiyat dergisinde, otuz bir hafta yayınlanmış, sonra kitap haline getirilmiş. Halen 250 milyon kitap dolaşıyor dünyada. Kaç kişi okudu bilemeyeceğim artık.
İlk önce, ortaokulda okudum, masal gibi okudum. Gözlerimden yaşlar boşalarak kitabı bitirdiğim zaman, Sydney Carton'a aşıktım. Aşkı için ölebilen bu adam, henüz yeni yeni filizlenen kadınlığımı okşamıştı benim. İkinci kez, lisede, ödev yapmak için okudum. Tarihsel olaylar, mekan, kurgu ve karakterleri inceledim. Tek tek, ayrıntılarıyla yazdım. Aslında belki de bu kadar detay istenmemişti, üstelik ben bir fen öğrencisiydim. Edebiyat sever, bir fen öğrencisi. Matematik gibi okudum romanı, sonunda otuz sayfalık bir özet ve geniş bir roman tahlili vardı elimde. Sonuçta Sydney Carton'a yine aşıktım.
Sonra, aradan bin yıl geçti sanki. Geçenlerde bir film sitesine üye oldum. Eski filmleri seyretmek için bir site. Sitede İki Şehrin Hikayesi'nin bir kaç versiyonu var. 1935, 1958, 1980 de filme alınmış. Türkçe alt yazı yok tabi, anlamaya çalışarak seyrettim. Hatta youtube'da yüklü versiyonu sessiz. Filmden sonra tekrar okumak istedim, okumanın tadı bambaşkadır.Bir baktım ki kitabım yok. Eski kitaplarımın hepsi, kendimi aceleyle göç ettirirken İzmir'de kaldı. Hemen yeni bir tane aldım ve tekrar okudum.Girişini çok severim. ''Zamanların en iyisiydi, zamanların en kötüsüydü, hem akıl çağıydı, hem aptallık, hem inanç devriydi, hem de kuşku. Aydınlık mevsimiydi, hem umut baharı, hem de umutsuzluk kışıydı...'' diye başlar Charles Dickens.
Umudu bile güzel


Son giyotin sahnesinden sonra, mideme yine bir yumruk indi. Çocukken, genç kızken aşık olduğum bu adama tekrar sonsuz bir sevgi duydum. Erkekler hakkında hiçbir şey bilmezken, böyle adamların, böyle duyguların var olduğunu zannederken, aşkı hissetmek kolaydı. Bu yaşımda, erkekler hakkında çok şey bilirken, böyle adamlar, böyle duygular asla yok derken, içimi ısıttı, var ama sen karşılaşamadın Feray dedi bana. Sydney Carton, bu kez aşk değil umut verdi.










  

Bodrum'da, Gümüşlük'e giderken, şöyle tepede, tam da deniz görünmüşken, sola doğru giriyorsun. Yürüyorsan, elinde çantan varsa, hava öğlen sıcağındaysa, hadi artık, nerede bu Akademi dediğin yerden sola dön, ağaçların arasına dal.

 Sanırım son on, on beş yıldır , belki de biraz daha fazla oldu, hayat beni fazlaca  sıktı. Acıtıp incitti. Bende içime doğru çektim kendimi. Dışımdaki maskeyi, kabuğu öylece bıraktım da çektim. Sonra çekildiğim yerden gözetledim dışımı. Önce korktum biraz, sonra cazibesine kapıldım, gözüm kamaştı, geçti o günler tabi sakinledim.

 Arada bir, dışa doğru göz attım, atmadığımda çok oldu ama inlemelere kulak tıkayamadığım bir gündü, dışımı da aldım ve yola koyuldum. Dışım, içim derken, git geller, med cezir gibi. Gümüşlük Akademisi'nde, bunu yapmak, yani gir çık gibi çok kolay. Neden kolay?

Bence burasının da içi ve dışı var. Dışı gördüklerinizden, ağaçlar, kayalar, manzara, bir gölet, gölette su yılanları, kurbağalar, balıklar. Aslında, çok iyi geçinmiyorlar. Bazen birbirlerini yiyorlarmış. Daha doğrusu yılan diğerlerini yiyormuş. İşte burada, Gümüşlük Akademisi'nde mekanın içinden kendi içine geçiş çok kolay. İçini yazıp, dışarıdakine okutmak ve uyumak . Uyumak deyince, odam öyle bir oda işte. Tek kişilik bir yatak, üstü lekeli tahta bir masa, kolçaklı tahta bir sandalye, küçük bir buzdolabı, boş bir kitaplık. Perdelerde, bir sürü baskı balık resmi var. Balık burcu olduğumu hatırlattı bana, gülümsetti beni. Yatağıma uzanıp İlhan Berk okuyorum.
İlhan Berk 1918 de, 1. Dünya Savaşı'nın bittiği yıl doğmuş. Cumhuriyet'le büyümüş, neler yaşadı kimbilir? Her ne yaşadıysa onları daha çok Ege'de yaşamış. Ölmek için de Bodrum'u seçmiş. Akademi'ye en son 2008'de gelmiş, bu odada kalmış. Masaya bakıyorum, boya lekelerini o mu yaptı acaba? Sadece yazmıyormuş, resim de yapıyormuş. Tuval kullanmadı besbelli. Neyse ben İlhan Berk okuyorum, Akademi'nin onun anısına verdiği ismiyle İlhan Berk odasında.....


Hiç unutmam , bir gün geç vakit