Buenos Aires'deyim. İspanyolca anlamı ''güzel havalar''..... neden böyle denmiş, bir çok söylenti var, bana en mantıklı gelen, havası güzel, onun için de adı böyle...... İguazu'nun Arjantin tarafındaki hava alanından, iki saatlik iç hat uçuşuyla Arjantin'in başkentine geldik. Peki Buenos Aires'de adı gibi hava güzel mi??
Sıcak, sıcak, çok sıcak.....aylardan aralık ve Güney Yarım kürede yazın ortası

Şehir, 1536 da, İspanyollar tarafından, Atlantik Okyanusu'nun kıyısında iki nehrin ( Rio Parana ve Rio Uruguay) arasında Rio de la Plata deltasında kurulmuş. Rio de la Plata gümüş nehir anlamına geliyor, Arjantin'e de gümüş ülke diyorlarmış.

Bu kadar büyük, renkli, kalabalık bir şehir üç günde ne kadar gezilebilirse o kadar gezdik. Ben dünyanın neresine gidersem gideyim, kendimi konumlandırmam lazım. Hemen harita alır, burası neresi, ben neredeyim diye konumlandırırım. Eğer bunu yapmazsam, konsantre olamıyorum, anksiyetem oluyor. İşte burada da aynını yaptım, kendimi konumlandırdım.

Şehrin merkezinde, Plaza de Mayo'da (Mayıs Meydanı'nda) yüzünüz denize doğru dönün, arkanızda Avenida 9 de Julio (9 Temmuz Bulvarı) kalacak. İşte o an sağınızda La Boca ve San Telmo, solunuz da da Recoleta, Palermo ve Rio Tigre var. Aslında bir çok başka yer de var ama buralar benim gezip gördüklerim

Plaza de Mayo, adını 1810'da İspanyollara karşı başlayan ayaklanmadan almış. Ama dünyadaki ününün bu kadar büyük olmasının nedeni başka. 1976'da Peron devrilince, askeri rejim başlamış, 1976-1983 arasında on binlerce insan ortadan kaybolmuş. Kaybolanların anneleri Plaza de Mayo'da Başkanlık Sarayı'nın önünde toplanıp, protestolara başlamışlar. Ki o zamanlar ikiden fazla kişinin yan yana durması yasakmış. Ama 1977'de ilk kez on dört anne ve anneanne Mayıs Meydanı'na gelmiş ve öylece durmuşlar. Birbirlerini tanımak için beyaz örtüler takıyorlarmış, daha sonra bu beyaz eşarplar direnişin simgesi olmuş. Dayaklara ve soruşturmalara rağmen, her geçen gün sayıları artmış. Askeri dikta sonrası kayıpların hepsinin öldürüldüğü anlaşılınca, suçluların cezalandırılması için toplanmaya devam etmişler. 1977'de ilk toplanmaya başladıkları zaman öldürülen anne Azucena Villafor meydanın ortasında gömülü. Yerdeki beyaz örtü desenlerinin üstüne basmadan hüzünle ve saygıyla geçip, Başkanlık Sarayı'na doğru gittim. Casa Rosada ( Başkanlık Sarayı) yani Pembe Ev, rengi kalıcı olsun diye boyasına hayvan kanı eklenmiş. Evin balkonuna öylece bakıp kaldım, şimdi bomboş ama Eva Peron ünlü balkon konuşmasını orada yapmış. Meydanın diğer ucunda da Metropolitan Katedrali var, hani şu ünlü Arjantinli Papa, Papa seçilmeden önce bu katedralde çalışıyormuş. Papa seçimlerinin siyasi nedenlerini anlattılar ama hiç birisini hatırlamıyorum, o sırada benim aklım zavallı Eva Peron'da ve kahraman Mayıs Anneleri'nde kalmıştı. sadece şunu söyleyebilirim, Arjantin'li Papa'dan daha kıdemli ve uygun aday varmış, aslında hakketmemiş falan filan ( bu kısım biraz dedikodu gibi oldu ama bu konu o kadar ilgi alanım dışında ki, araştırmak bile istemedim)




Bir şehri gezerken neden mezarlığa gidilir? Gidiliyor işte, Moskova'da da Nazım Hikmet'i ziyaret etmek için Novodevichy Mezarlığına gitmiştim. Buenos Aires'de de güzergahımız Recoleta Mezarlığı. Burası en güçlü isimlerin son adresi. İçinde bulunduğu mahallenin adıyla anılan bu mezarlık 1822'de bir Fransız mühendis tarafından planlanmış. Ortam korku filmi gibi, taklar,mermer mozoleler,mezarların içinde resimler, şamdanlar, heykeller, daracık nemli sokaklar...hepsi yan yana, sanki açık hava müzesi gibi. Burada mezarların en ucuzu beş yüz bin dolarmış.

Recoleta’nın en ünlü sakini Evita. Yaşarken ona “esa mujer” (o kadın) diyen üst sınıf Arjantinliler ile komşu mezarlarda yatıyor . Hatta Evita’ını naaşını kaçırıp saklayan darbeci Pedro Aramburu da birkaç adım ötede. Eva'nın mezarına, yakıcı kavurucu bir güneşin altında, yürüyerek geldik, yolda rehberimiz biraz ondan bahsetti.

Eva Duarte Peron aslında oyuncu olmak isteyen hırslı bir genç kız, 1944’te albay Juan Peron’la evleniyor. 1946’da Peron devlet başkanı seçilince first lady’lik kariyeri başlıyor. 1952’de otuz üç yaşında kanserden öldüğünde tüm dünya Evita’yı tanıyor. 1955‘te Peron devrilip İspanya’ya kaçıyor. Evita’nın mumyalanmış naaşı askeri yönetimce Peronist gücü kırmak için kaçırılıyor, on altı sene sonra 1971’de Milano’da sahte bir isimle gömülü olduğu ortaya çıkıyor. 1974’te Peron’un üçüncü eşi, Arjantin’in ilk kadın devlet başkanı Isabel Peron tarafından Arjantin’e getiriliyor ve Evita’nın şu andaki mezarına gömülüyor, Juan Peron’un ölüsü de rahat bırakılmamış. Peron’un simgesi, halkı iki elini kaldırıp avuçlarını göstererek selamlaması. 1987’de Peron’un o zaman yattığı Chacarita mezarlığına giren kimliği belirsiz kişiler iki elini keserek çalmış. Peron hareketinin gücünü simgeleyen eller hâlâ kayıpmış. Hava çok sıcak, hikaye çok acıklı.

Riachuelo Nehri'nin Rio de Plata'ya açıldığı yere ağız anlamında La Boca deniyor. Neredeyse bütün turistlerin gördüğü La Boca mahallesi'nin, ana caddesi Caminito iki taraflı satıcılar, sokak ressamları, sokak çalgıcılarıyla dolu. Evler batık ve eski gemilerin parçalarıyla yapılmış ve rengarenk boyanmış, minik hediyelik eşya satan dükkanlarda çalışanların neredeyse tamamı Şilili ve Perulu. Caminito caddesinin hemen paralel sokakları ıssız, karanlık tipler var, içerilere doğru beş dakika bile yürümek güvenli değilmiş. La Boca Maradona'nın, Evita'nın doğup büyüdüğü mahalle. Sanki masal dünyası, gerçeklik dışı bir yer. El Caminito'nun biraz ötesinde La Bombonera yükseliyor, yani adı Çikolata Kutusu anlamına gelen futbol stadyumu! Ünlü Boca Juniors kulübü maçlarını burada oynuyormuş.



San Telmo, başka bir mahalle, daha ayakları yere basan, her yer gibi bir yer. ,Çok şık kafeler var, birisinde oturup kahvenizi yudumlarken meydanda tango yapan çiftleri seyredebilirsiniz. Bu mahallede sokaklarda tango yapanlara rastlamak, bir süre sonra normal geliyor. Zaten bu mahallenin diğer adı Tango Cumhuriyeti.

Kaldığımız otele yürüme mesafesinde bir kitapçı ve bir kafeden mutlaka bahsetmeliyim. Ateneo Grand Splendid kitapçıya döndüştürülen eski bir opera binası. dünyanın en güzel kitapçılarından birisi deniyor.Esasen bu kitapçı dükkanı bu amaçla yapılmış bir bina değil. Mimarlar Pero ve Torres Armengol tarafından tasarlanan, tavan freskleri Nazareno Orlandi tarafından yapılan ve sütunları Trojano Trojani tarafından hazırlanan ve 1919 Mayıs ayında açılan bu bina 1050 kişilik bir opera binasıymış, daha sonra sinema olarak kullanılmış, 2000 yılından bu yana da kitapçı. İki bin metrekare alana yayılan bir kitapçı düşünün. Hayatımda gördüğüm en muhteşem kitapçıydı, çıkmak istemedim, eğer vakit olsa insan bir bütün gününü orada geçirebilir.

Cafe Tortoni'ye gelince, 1858'de açılmış, eski fotoğraflarına baktım, o kadar az değişmiş ki, bir masanın çevresinde üç adam oturuyor, canlı değiller, bunlar kafenin balmumu heykelleri yapılmış üç eski müdavimi, birisi ünlü Arjantinli yazar Borges. Burada yapılan tango gecelerine, şiir dinletilerine bayılırmış.  

Eğer,yeniden başlayabilseydim yaşamaya,

tarif etmek için, şelaleden başka bir kelime bulmak lazım


Güney Amerika’nın en büyük nehri Amazon Nehri, ikinci büyük nehri de Rio Parana. Rio Parana’nın üstünde Brezilya, Arjantin, Paraguay sınırında irili ufaklı 275 şelale var. Bu çağlayan dünyasının ismi, Brezilya kısmında İguaçu (Portekizce), Arjantin kısmında İguazu( İspanyolca). Yıllar önce Eleanor Roosvelt burayı görünce “poor Niagara ” demiş. Yani ihtişam tarif edilebilir değil.

İguazu hakkında okurken, 1542’de Alvar Nanez Cabeza de Vaca tarafından keşfedildiğini öğrendim. Yani beyaz adam bir yeri ilk kez görünce keşfetmiş oluyor, daha önce yerli halkın orayı bilmesi, orada yaşaması önemsiz. Ben ilk kez gittim, o zaman keşfettim diyor Alvar. Öyle olsun, keşfetmiş olsun.

Bu şelalelerin dört tanesi var ki, anlatılır gibi değil. Birleşip öyle coşmuşlar, öyle inanılmaz olmuşlar, görmeniz lazım. Bu heyulanın adı, yerli dilinde Garganta del Diablo yani büyük su. Sonradan keşfedenler Devil’s Throat (Şeytanın Gırtlağı ) demişler.

Bu girişten sonra anlatmaya başlayayım. Aralık başıydı, Rio de Janeiro’dan iç hat uçuşu ile İguazu’ya geldim. Yol yaklaşık iki saat sürdü, aslında kara yolu harika manzaralıymış ama benim o kadar zamanım yoktu. Brezilya ve Arjantin sınırında, her iki tarafta da toprağı olan bir milli park var, Paraque Nacional Do IGUAÇU. Bu park dünya doğa mirası listesinde.

Ben Foz do İguaçu’da konakladım, önce Brezilya kısmını gezdim, bu kısım daha çok seyirlik, boşluğa uzanan seyir teraslarında inanılmaz gök kuşağı manzarasında ıslana ıslana yürüdüm. Alanda küçük kafeler, hediyelik eşya dükkanları, her şelaleyi rahat görmek için olabildiği kadar yaklaşılan patika yollar ve elimde kaybolmamak için bir harita, dört bir yan turist, insan seslerini bastıran devasa bir su sesi... gözünüzde canlandırın.

İki ülke toprakları bir köprüyle birleşiyor, ismi dostluk köprüsü. Dostluk köprüsünün  ortasında durun, sağ ayağınız Brezilya’ya, sol ayağınız Arjantin’e basarken, tam karşınızdaki kara parçası Paraguay. Bahtsız Paraguay, Rio Parana onun topraklarında da akıyor ama orada bir tane bile şelale yokmuş, dolayısıyla no şelale, no turist...

Arjantin kısmı tam macera, bu arada söylemeyi unuttum, her iki taraf için ayrı bilet alacaksınız. Arjantin kısmında yerel bir rehber aldık çünkü bu kısımda decovil trenler, hızlı nehir tekneleri (Gran Ventura) var. Yani biraz daha fazla aktiviteli ve karışık.

Bir yeri gezmeden önce, daha önce oraya gitmişlerin deneyimlerini okurum. Nehir teknesine binen birisi ıslandık diye yazmış. Duyanda üstüne su sıçradı sanacak, ne ıslanması, sırılsıklam olduk, Şeytanın Gırtlağı’na o kadar yaklaştık ki, bir an göz gözü görmedi, alabora olduk sandım. Gerçi önce uyarıldık, mayoları giydik, can yeleklerini taktık, emniyet kemerlerini bağladık, özel eşyalarımızı su geçirmez torbalara koyduk. Gezmiyoruz, savaşa gidiyoruz.... gerçekten savaş, hava inanılmaz kavurucu sıcak, su ise buzdan hallice.... gidin valla şeytanın gırtlağına doğru gidin.....


Bir de hayvanlar var tabii. Brezilya kısmında, milli parkın hemen girişinde, daha şelalelere gelmeden bir kuş parkı var, yüzlerce kelebek cinsi, rengarenk kuşlar ( özellikle Tukan Kuşu), kemirgenler ilginçti. Ama ben hayvanat bahçesi tipi yerleri sevmem, oralar bana hapishane gibi gelir, ki gibi değil zaten, resmen hapishane, adamlar kelebekleri bile hapsetmişler, bırak soyu tükenecekse de özgür özgür tükensin.... bir de her yerde serbest dolaşan ve ilk kez gördüğüm bir canlı vardı. Bir tür rakunmuş, burada onlara Koati diyorlar, onların da huyu bozulmuş, hırsızlık öğrenmişler, dolaştıkları yerde ortaya çanta falan bırakmamak lazım.


Öyle böyle değil, deli gibi bir yorgunlukla tekrar hava alanındayız. İguazu’nun iki küçük hava alanı var, birisi Brezilya, diğeri Arjantin topraklarında. Arjantin tarafından uçağa biniyorum ve iki saat sonra Buenos Aires’deyim..

Yani yazgını sev. Bu söz Nietzsche'ye ait. Kadercilik zannetmeyin, ilgisi yok. Yaşıyorsun, bir takım tercihler yapmışsın, sonuçta acı ve ıstırap çekmiş olabilirsin,  benim bildiğim çoğunluk böyle. İşte bu noktada diyoruz ki, senin başına gelenlerin aynısı bir zamanlar yaşandı, döngüsel olarak ileride yine birileri tarafından yaşanacak. O zaman Amor Fati.....

Gereken yerde, gereken dersleri al, hayatın sana gösterdiklerini anla, zorunlu olanı sev ama insan sadece zorunlulukları yaşar ve onu sevmeye çalışırsa, giderek insan olmaktan çıkar. Yani burada değiştirilemeyen zorunlulukları ayırt edip onları sevmek önemli.

Haydi durum değerlendirmesi yapalım. Bize insanlığımızı unutturan, her türlü duyguyu ortaya çıkarmak ve arınmak lazım. Arınmak için, görmezden geldiğin herşeyi seyreder hale gelmen lazım. Değiştirebileceğin zorunlulukları yaşamanın bundan acı çekmenin nasıl bir şey olduğunu seyrederek özgürleşilebilir.

Nasıl mı? Tiyatro ile, müzik ile, masal ile....yani bir nevi katharsis. Ama en çok çember ile.
İnsan, çemberde bir başkasının üstünden başına gelenleri seyreder. Bu seyrettikleri korktuğu ve görmezden geldiği şeylerdir. Bu seyrediş, tam da Nietzsche'nin bahsettiği arınmadır. Kişi o anda, aklının geliştirdiği ahlaka karşı konum almaya başlayınca, özgürleşmeye başlar.

Eski Yunan tragedyalarının konuları böyledir. Seyredene, özgürlük ve zorunluluk arasında denge kur der. İşte bu denge için önce Amor Fati. Yani değiştiremediğin zorunluluğu sev, sonra ilkelleşerek arın. İşte bu arınma, sizi giderek özgür kılar.

Size uygun arınma yolunu kendiniz bulacaksınız. Bu yol ne olursa olsun, mutlaka kendinizi seyredebilmelisiniz. Önerilen yollarda müzik, tiyatro, plastik sanatlar....vs. var. Ben bir çok yol denedim, kendimi en çok çemberde görebildim. Çember, hiç denemediyseniz, sizin için bir şey ifade etmeyebilir. Bir kez deneyince asla vazgeçilemeyendir.

Yaşam, zorunluluk-özgürlük dengesinde sizi hep zorunluluğa doğru iter. Yani değişmez değil, değiştirilebilir zorunluluğa doğru, hatta sizin özgürlük zannettiğiniz maskeli zorunluluğa doğru. Çemberde kendinizi seyrederken, arındıkça bu durumu kavrarsınız. Buradaki yüzleşme, neredeyse her zaman acı vericidir. Çemberi oluşturan herkes, kendileriyle yüzleştikçe sonsuz acı çeker. Siz bu acının içinde kendi acınızı da seyredersiniz.

Ben her yıl bir kaç kez çembere katılırım. Konuşurum, dinlerim, seyrederim ve oradan kendi hayatıma evet diyerek çıkarım. Hekimanne'de buna benzer yüzlerce satır vardır. Mutlaka vardır. Çemberdışı kalanlara, hayatına hayır diyenlere seslenmişimdir. Şimdi yine sesleniyorum.....

Çemberini bul ve Amor Fati............

Akla kara gibi, iyiyle kötü, güzelle çirkin gibi bir şey
Yıllar önce... öyle böyle değil çok önce......
Elli yıl kadar önce bir fotoğraf görmüştüm. Eskiden Ses diye bir magazin dergisi vardı, fotoğrafı orada görmüştüm, Zeki Müren’in bir fotoğrafıydı. Rio de Janeiro’ya gitmiş, aylardan aralıktı, o sırada ben Ankara’dayım, karakışın soğuğu ve karı başkenti kasıp kavuruyor, fotoğraftaki Zeki Müren ise, mayosunu giymiş, bir plajda uzanmış, kızarmış muzu nasıl yediğini anlatıyor. Fotoğrafa bakakalmıştım, Güney Yarımküre’de mevsimlerin ters olduğunu biliyorum ama yine de bakakalmıştım. Henüz hiç yurtdışına çıkmamıştım, arada Paris’e gitmenin hayalini kurardım ama Brezilya o kadar uzak ve imkansızdı ki, hayallerime bile sızamıyordu. Aradan çok uzun yıllar geçti, ben bir gezgin oldum, varlığından bile haberdar olmadığım coğrafyalarda dolanıp duruyorum ve nihayet bir gün, hem de bir aralık ayında Rio’ya gittim. THY Sao Paolo’ya uçuyor. Burası Brezilya’nın eğitim ve kültür şehriymiş, ben sadece havaalanını gördüm. Guarulhos Havalimanı’ndan iç hatlara geçtim ve sonunda Rio’dayım, İstanbul’dan itibaren toplam 19 saat yolculuk sonrası kendimi yatağa attım. Otelimiz Copacabana kıyısındaki otellerden birisi, okyanusun sesini dinleye dinleye uyuyup kaldım.

“Cidade Maravilhosa” yani “Muhteşem Şehir” olarak bilinen Rio de Janeiro, Portekizce’de ‘Ocak Irmağı’ anlamına geliyormuş. Portekizliler bu topraklara Ocak ayında gelmişler ve ilk karaya çıktıkları noktada denizin içe doğru haliç yaptığı kısmı nehir zannetmişler, böylece kurdukları şehre bu ismi vermişler.
Şehir, akla kara gibi, iyiyle kötü, güzelle çirkin gibi bir şey. Zenginle fakirin birbirine hem bu kadar yakın, hem de bu kadar uzak olduğu bir şehir görmemiştim. Okyanus kıyısına kadar yaslanan yağmur ormanlarının arasındaki değişik biçimli tepelere kurulmuş şehrin içinde, orada yaşayanların bile giremediği gecekondu mahalleleri var, bunlara favela deniyor. 


Rio’nun yaklaşık nüfusu on dört milyonmuş ve şehirde büyüklü küçüklü yedi yüz favela varmış, nüfusun yarısı oralarda yaşıyormuş. Ben, yedi yüz faveladan hiç birisini göremedim, daha doğrusu uzaktan, çok uzaktan gördüm. Bizim turumuz, oralar güvenli olmadığından programa alamadı, aniden uyuşturucu çetelerinin çatışması çıkar, arada kalırsınız dediler. Buralar, boşaltılamayan ve yatırım yapılamayan garip mahalleler.....Hatta bizde olması mümkün olmayan işler için kullanılan laflar vardır ya, çıkmaz ayın son çarşambası deriz, ölme eşeğim ölme de yonca bitsin yedireyim deriz. Buralarda bir laf var, şapka fabrikası bitsin sonra diyorlar. Meğerse, ilk kez favelalardan birisine yatırım yapmaya karar verilmiş ve bir şapka fabrikasının temelleri atılmış, ardından defalarca yönetimler değişmiş, fabrika hala sadece temelden oluşuyormuş. oranın yapılmayacağına o kadar inanmışlar ki, böyle bir deyimleri var. Rio’ya gidip de favela görmüşlerin notlarını okudum. Bazılarına pasifize edilmiş mahalle deniyor, buralarda VPP( pasifize edici polis birimleri) görevlendirilmiş.

Favelaların içinde en büyüğü Roçinha, en küçük ve en güvenlisi Santa Marta’ymış. Genç bir Türk çift, favelada büyümüş bir yerel rehberle Roçinha’ya gitmişler, yanlışlıkla bir suç ortamının fotoğrafını çekme hatası yaparlar diye rehber uyarmış, hiç fotoğraf çekememişler, sadece anlatmışlar, ilginç, çok ilginç ama gözümde çok da canlandıramadım, yani bizzat gidip görmek lazım. Zeki Müren ne kadarını görmüştü bilmiyorum ama ben dediğim gibi Rio’nun sadece yarısını, iyi-güzel-ak-turistik yanını gördüm.

Okyanus kıyısı demek, plaj demek. Bir İzmir'li olarak plajlara fazlasıyla alışığım ama Copacabana bir başka, çok güzel, çok geniş, eğlenceli, rengarenk, sporlu, müzikli, danslı, yemeli, içmeli. Denizine gelince, okyanus bizim denizlerden çok farklı, rengi farklı, dalgası farklı, yanlış adım atarsan seni yutuverecekmiş gibi.

Copacabana’nın haricinde iki ünlü plaj daha var, İpanema ve Leblon plajları. Şehir, plajlar bölgesinde lüks apartmanlarla ve dizi dizi otellerle dolu, apartmanlar güvenlik nedeniyle yüksek demir parmaklıklarla çevrili, hepsinin kapısında özel güvenlik var, banka şubeleri üç polisle korunuyormuş. İçeride, dışarıda her yerde dikkat edin uyarılarıyla dolaştık. Gaspta o kadar ilerlemişler ki insan bile kaçırıyorlarmış, parasını, mücevherini, telefonunu falan değil, insanın tümünü çalıyorlar. Gezi otobüslerinin camları film kaplı, güvenlik nedeniyle böyleymiş. Bir de çok zengin bölgeler dışında bir koku var, özellikle ara sokaklar çok pis, rutubet kokuyor, aynı koku otobüslerde de var.

Şehri gezmeye başladık, ilk durağımız Maracana Stadı. Stadların anası lakaplı stadyumun gerçek ismi Mario Filho. Mario Filho çok sevilen Brezilyalı bir gazeteci yazar, 1966’da ölmüş ardından da stada adı verilmiş, ama kimse bu adı kullanmıyor Maracana diyorlar. Stadın önünden bir dere akıyor ismi Maracana, anlamı şıkır şıkır, işte onun ismiyle anılıyor. Rio’nun yarısını gördüğüm gibi stadın da sadece dış duvarlarını ve kapısını gördüm.

 Şehir yemyeşil, insan elinin yaptıklarını örtmeye, onarmaya çalışan doğa harika. Rehberimiz rastladığımız ilginç ağaçların isimlerini söyledi, zor isimler ama anlamları çok hoş. Etraf para, ekmek, demir ağaçları, ağaç orkideleri, papağan gagası çiçeği ağaçlarıyla dolu. Amazon Nehri'nin 4/5i Brezilya’da, ama maalesef ülke ağaç kesiminde dünya ikincisiymiş, yani Amazon ormanlarını bitiriyorlar.



Rio’ya gelenin mutlaka gittiği Sugar Loaf Tepesi yani Kesme Şeker Tepesi’ne iki ayrı teleferikle çıktık, şehri kuş bakışı görebildiğiniz muhteşem bir tepe. Körfez süperdi, Portekizlilerin şehre ilk girdiği yer, ilk kolonial bina, adalar, haliç her şey ayak altındaydı, çıkarken yoğun sis vardı, rehber tüh dedi, göremeyeceksiniz. Ama tepede sis yavaş yavaş dağıldı, sonrası görsel bir şölendi, tek kelimeyle müthişti.




Yürüyerek kolayca gezebileceğiniz alanda, konservatuar, tiyatro, meclis binaları çok güzel, onun dışındakiler sıradan. En çok aklımda kalanlardan birisi Rio de Janeiro Katedrali ( The Metropolitan Cathedral of Saint Sebastian) dışarıdan piramite benziyor, Edgar Fonseca tarafından Mayaların yapı stili göz önüne alınarak inşa edilmiş, içi son derece yüksek tavanlı, konik biçimde, duvarlarda düz çizgili vitraylarla hikayelendirilmiş pencereler var, mutlaka görülesi bir bina.



Her gün bitiminde otele gelmek harikaydı, penceremden bakmalara doyamadım, Copacabana plajı çoook güzel, odamın manzarasını, buluta bulanmış dağları valize koyup getirmek istedim.

Veee Kurtarıcı İsa heykeli 2007 de dünyanın yeni yedi harikasından biri seçilmiş, bizim Ayasofya ile yarışmış, hangisi harika derseniz tabii ki Ayasofya..... devasa bir heykel, ünlü Corcovado (kambur)Tepesi'nde yer alıyor. Corcovado Tepesi, Tijuca Ormanları'nın içinde yer alan granit bir dağ, oraya trenle çıktık, İsa, kollarını açmış, müthiş Rio manzarasına bakıyor. Sabuntaşından, Brezilya’nın kuruluşunun 100. yılı için yapılmış, öylece özelliksiz dev bir heykel, ama kese kese bitiremedikleri Atlantik yağmur ormanlarının arasından çıkmak çok heyecanlıydı, sıra sıra ekmek ağaçları, silver ağaçları rüya gibiydi.....


Rio’ya gidenlerin mutlaka gittikleri bir yer daha var. Selaron Merdivenleri. Selaron Şili’li bir ressam ve seramik sanatçısı, elliden fazla ülkeyi gezdikten sonra 1983’de Rio’ya gelmiş ve yerleşmiş, 1990’dan sonra da merdivenleri yapmaya başlamış. Rio’nun bohem bölgesi Lapa’da bulunan, Convento de Santa Teresa semtindeki 215 basamak için dünyanın en orjinal merdiveni deniyor. Tüm basamakları yavaş yavaş çıktım. O sırada Selaron’un hayatını bilmiyordum, merdivenlerde neler olup bittiğini bilmiyordum. İyi ki de bilmiyordum, Türkiye’de dahil, dünyanın dört bir yanından gelen mozaiklerin, renkli fayansların tadını çıkardım. Meğerse merdivenler uyuşturucu ticaretinin merkezlerinden birisiymiş ve Selaron’un yanarak kömür olmuş cesedi bu basamaklarda bulunmuş. Zavallı Selaron, Şili’den diktatörlükten kaçarken ardında hamile karısını bırakmış. Sonra da onların ölüm haberlerini almış. Ondan sonra her gün hamile kadın resmedeceğine yemin etmiş, bir sürü hamile kadın resmi görüp anlam verememiştim. Oradayken bu hikayeyi iyi ki bilmiyordum. Sanırım basamakları ağlaya ağlaya çıkardım.



Rio Karnavalı’na gelince, geçit yolunu ve seyirciler için hazırlanan locaları gördüm ama karnaval şubat ortasında. Samba, kıyafetleriyle, figürleriyle, başkaldırıcı coşkusuyla bu ülkeye 1600’lerin sonunda Portekizliler tarafından getirilen Afrikalı kölelerle girmiş. Şimdi de, hala itilmişlerin ve dışlanmışların dansı, tüm samba okulları favelalardaymış. Karnavalda yarışan on iki okul da bunların arasındaki en iyilerinden seçiliyormuş. Bizi de bir samba gecesine götürdüler, fena değildi ancak orjinallerini karnavalda görmek isterdim.

Rio'yu gördüm diyebilmem için daha defalarca gelmem lazım. En çok da kara, kötü, çirkin kısmını merak ediyorum. Kimbilir? Belki bir gün..........