Bir bayram yazısı yazmaya karar verdiğim zaman, ilk aklıma gelen, katledilmelerine katkım olan tüm hayvanlardan özür dileyerek başlamak oldu

Ben, bir inancın ve geleneğin içine doğdum herkes gibi. Çocukken, her şeyi sevmenin kolay olduğu yıllarda bayramları da sevdim. El öpmeyi pek sevmezdim, samimiyetsiz gelirdi. El öpme karşılığında verilen mendil, lokum, harçlık...onlar güzeldi tabii. Kurban bayramlarında, aldıkları koyuna dokunmak istemezdim. Öldürecekleri koyunun başını okşamalarına anlam veremezdim. Ama etini yerdim , her yaşımda kavurmayı sevmişimdir. Babamın işe gitmediği, anneannem, dedem, ablalarım hep beraber eğlenilen günlerdi benim bayramlarım. Eğer, bayram kışa geldiyse, gece tel helva( pişmaniye) yapılırdı. Yıllar sonra, o seremoniyi Japonların çay hazırlamasına benzetmişimdir. O kadar eğlenirdim ki, bir gün önce kesilmiş koyunu unutur giderdim. Kendim karar verip, uygulama aşamasına gelince de, yaşadığım ortam gereği koyun katliamına devam ettik. Hatta artık, o inancı ve geleneği sorgulamaya başlayıp, reddettiğim zamanlar bile, kesilme anına tanık olmasam da, o eti yedim. Bir bayram yazısı yazmaya karar verdiğim zaman, ilk aklıma gelen, katledilmelerine katkım olan tüm hayvanlardan özür dileyerek başlamak oldu. Bu da ne kadar samimi bilemiyorum. Görmediğim bir yerde kesilip, market reyonuna konulunca farklı mı oluyor? Vegan beslenmeyi denemedim hiç. Denemeli miyim bilmem. Ancak, çok iyi biliyorum ki, bir daha asla, benim aracılığımla bir hayvanın boğazlanmasına izin vermem. Bunun dışında bayramlar, festivaller, kutlamalar lazım. Durup nefes almak için, sevdiklerine dokunmak için, rutinin dışına çıkmak için, hediye almak, hediye vermek için lazım. Bayram olması için, bayram gibi hissetmek için, insan ya da hayvan kimseyi incitmeyelim. Güzelliklerle, aşkla, sözle, sohbetle, misafirli sofralarla dolu olsun bayramınız.

İnsanın milyonlarca yıldır evrimleşmesi ortada. Dinler bunu reddetse de ortada. Biyolojik canlının evrimleşmesi elle tutulur bir şey, ruhun evrimleşmesi neyin nesi acaba?

Asya'da oturmuş, Avrupa'ya bakıyorum, ağzımdan lezzet fışkırıyor

Gezi yazılarını okuyorum. Gezi bloglarına göz gezdiriyorum. Çoğunluk uzak uzak gezmelerini anlatıyor. İşte Uzakdoğu'nun filanca şehrinde bir meydan, Afrika'da safariden bir kesit, cruise ile bir günde üç şehir gezmeler, Avrupa'dan kuleler, kaleler, saraylar....Kolay değil bu seyahatler. Zaman lazım, en önemlisi para lazım. En basit gezi bin Euro'dan fazla, o da sadece yol, sabahın kör karanlığında yapılan kahvaltı, yorgunluktan hemen uyuyup kaldığından nasıl olduğunu anlayamadığın oda ve yatak. Ekstra bir şeyler göreyim dersen, cüzdanın ağzını açacaksın. Dönünce elinde kalan ne? Birbirine benzer yüzlerce fotoğraf. Bir kaç ufak hediyelik, giderek unutulan hoş anılar. Böyle geziler yaptım, turlara katıldım, gittiğim yerlere ait anılarım yavaş yavaş flulaştı ama bir yıl boyunca kredi kartı ekstresinde tur parasının taksitlerini görüp durdum.
Kanlıca yollarındayım
Neyse işte, iki yıl önce İstanbul'a yerleştim. Gezmeyi de çok seviyorum ama dedim kendime,artık turlara para kaptırmak yok, bu şehri keşfet Feray. İstanbul'a bakıyorum, kokluyorum, tadıyorum, dolanıp duruyorum. Bu hafta sonu Kanlıca' ya gittim Daha önce, iş için Beykoz'a giderken transit geçmiştim, bir kaç kez de Boğaz turunda denizden görmüştüm. Bu sefer, arabayla gideyim diye niyetlendim, sonra toplu taşımda karar kıldım. Önce metro ile Kadıköy'e geldim. Meydan'dan Beykoz dolmuşuna bindim. Üsküdar'ın o sıkıcı ve çirkin kalabalığı, Çengelköy'ün taşra zerafeti, Kuleli'nin muhteşem görüntüsü'nü ardımızda bıraktık ve Kanlıca iskelesinde indim. Fotoğraf çeke çeke dolandım biraz, ahşap evler, minicik fırınlar, hediyelik eşya satıcıları, daracık yollar, duvarları saran sarmaşıklar, nazlı nazlı sallanarak kuruyan çamaşırlar. Sonra yoruldum, iskeleye dönüp 1870'de açılmış bir kahveye oturdum. Tam da denizin kıyısında, boğaz'dan bir tanker geçiyor, oluşturduğu dalga ayağıma geliyor. Dizi dizi sandal bozması motorlar, deniz dolmuşu bunlar, beş- altı kişilik, bana en yakın olanının adı Profesör, yanındaki Piri Reis....İnenleri, binenleri seyre daldım biraz, sonra yoğurdum geldi. İsmail ağa kahvesindeyim,1870'de İsmail Hakkı Bey bu evciği satın almış. O zamanlar Piyer loti'den sonra boğaz'ın en büyük kahvehanesiymiş. İlk kurulduğu zaman kahvesi ünlüymüş, o dönemde kahveyi müşterinin önünde kavurur, çeker ve pişirirlermiş. 93 harbi( 1878 Osmanlı-Rus harbi) sonrası İstanbul'a gelen Bulgar göçmenler Kanlıca'ya yerleşmişler ve böylece İsmail Hakkı Bey de onların teneke tepsilerde yapıp sattığı yoğurtla tanışmış, sonrası malum.  Yoğurt inanılmaz lezzetli, o marketlerde satılan Kanlıca yoğurtlarıyla alakası yok. Pudra şekeri, bal, reçel ya da pekmezle servis ediliyor. İzmir'de ballı yoğurt ünlüydü çok yedim, çocukken annem yoğurdu pekmezle yedirirdi, bu kez pudra şekeriyle denedim.. Nefis, tadı o kadar güzel ki, keşke cam ya da toprak kapta olsaydı diye düşündüm. Ardından çay , ince belli bardak, tavşan kanı dem. Tam karşıya bakıyorum, sırtımı ışıksız hali metal yığınından başka bir şey olmayan köprüye dönüyorum, sevimsiz bir kaç gökdelen siluetini görmezden geliyorum. Olağan dışı bir güzellik. Bakın işte yine dolmuşa binip eve döneceğim, yatak bedava, kahvaltı bedava, Asya'da oturmuş, Avrupa'ya bakıyorum, ağzımdan lezzet fışkırıyor. Yahya Kemal'i düşündüm, ne güzel yazmış ama....

''Günler kısaldı...Kanlıca'nın ihtiyarları
Bir bir hatırlamakta geçen sonbaharları
Yalnız bu semti sevmek için ömrümüz kısa
Yazlar yavaşça bitmese, günler kısalmasa
İçtik bu nadir içkiyi yıllarca kanamadık
Bir böyle zevke tek bir ömür yetmiyor, yazık!''

Kanlıca'ya bir daha gideceğim, bir akşam vakti, iskelenin tam karşısındaki sokakta İkinci Bahar diye bir lokanta varmış, İstanbul'u yavaş yavaş, sindire sindire bitireceğim, vaktim çok

Ben yaşlarda, simsiyah saçlı bir kadın, selam verdi, gelip yanıma oturdu, o da bir elma kopardı.


Gezmeyi çok seviyorum. Gezdiğim yerleri yaşamayı, yaşadıklarımı anlatmayı, anlattıklarımı yazmayı seviyorum. Ama her gezdiğim yeri anlatasım gelmiyor, hele yazmak asla....İşte öyle bir yer gördüm ki, size yazarak anlatayım. Adige Nehri, Kuzey İtalya'da, Alp Dağları'ndan doğuyor, Venedik Körfezi'ne dökülüyor. Bana İtalya'nın nehirleri  deseniz, Po derim. Coğrafyadan aklımda kalmış, belki de bilmece çözerken öğrenmişimdir. Ama artık benim nehrim Adige.....
Venedik'in gördüğüm yüzü
Önce, Venedik'e gittim, oraya gidenlerin gördüklerini gördüm. Kanallar, gondollar, camlar, maskeler, makarnalar....vs. Yıllar önce, pikap çalıp şarkı dinlediğimiz zamanlarda, bir plağımız vardı. Üstündeki resimde, bir gondol, içinde aşık bir çift, kırmızı fularlı bıçkın bir gondolcu. Kim söylerdi, ne söylerdi hatırlamıyorum. Hüzünlü İtalyanca bir şarkıydı. Onu dinlerken, Venedik'de olduğumu hayal ederdim. Aslını görünce, keşke Venedik hayallerimde kalsaydı dedim. Etraf turist kaynıyor, paranla bakıyor çekiliyorsun, şehir seni paran kadar seviyor.
Adige boyunca yukarı
Venediğin en güzel anı, şehirden çıkıp kuzeye doğru gitmekti, yolu şaşırıp otobandan çıkmaktı, yan yollarda kaybolup, Adige ile karşılaşmaktı. Oraların tatlı serin bir havası var, ağustosun sonuna göre soğuk bile, etraf yemyeşil, rengarenk çiçeklerle dolu. Nehir, bu cennetin arasından kıvrıla kıvrıla gidiyor, masmavi bir ip gibi, kenarı söğütlerle dolu. Yolun diğer kenarında, üçer beşer evler, koyu abanoz tahtadan balkonları var, saksılardan renkler taşıyor. Arada elma ağaçları, üzüm bağları.

Naples'li Teresa

Yolun kıyısında durdum. Bahçe duvarına oturdum, başımın üstünden geçen daldan bir elma kopardım, çocukken yaptığım gibi üstüme sildim. Ben elmamı yerken önümden onlarca bisikletli süzülerek geçti. Meğerse burası Alplere doğru çıkan , profesyonel bisikletçilerin de çok sevdiği bir yolmuş. Cırcır böcekleri korosu ve nehrin gümbürtüsü arasında, bir ses duydum. Ben yaşlarda, simsiyah saçlı bir kadın, selam verdi, gelip yanıma oturdu, o da bir elma kopardı. Teresa, bir öğretmenmiş, ilkokulda ingilizce öğretmeni. Kocası Avusturyalı, kendisi Napolili. Onlar Napoli'ye Naples diyorlar. Avusturya'ya, kocasının ailesinin yanına tatile gidiyorlarmış. Bu yol çok güzeldir dedi, Adige' yi en iyi burada duyarsın. Elmalarımızı yedik, nehri dinledik, bana kendi yaptıkları elma şarabından bir şişe hediye etti. Venedik benim farkıma bile varmadı ama Teresa ve Adige beni sevdi.Onlardan ayrıldıktan bir süre sonra, Heidi' nin dağları sardı etrafı. Büyük, küçük, alçak, yüksek, sıra sıra , yeşil, uzakları karlı Alpler.
Memlekete döndüm, Adige'nin sesi kulağımda, elmanın tadı damağımda...Bu arada Teresa ile yıllarca yazıştım, sonra unuttuk birbirimizi. Oraları yazmaya karar verince tekrar aklıma geldi, İstanbul'a çağırdım onu. Eğer çağrım kendine ulaşırsa ve gelirse, yazarım tekrar, anlatırım sizlere......    

Göçmen kuşlar,kuzeyden güneye doğru göç edince, gidilecek yer olarak Afrikayı tercih ederlermiş. İşte benim kuş hariç, o Hindistan'ı seviyor. Şans-refah-umut kuşu diyorlar yüzyıllardır kendisine. Hatta daha da ileri gitmişler ,bu göklerin özgürlük sevdalısına, gök tanrıyı temsil ediyor bile demişler. Neyse işte o benim kuşum. Turnam benim.

Yılbaşına bir kaç gün kalmıştı, sürekli lapa lapa kar yağıyordu, ara sıra esen sert rüzgarlar hariç soğuğa alışmış gibiydim. O gün Oslo'nun hemen yakınındaki Holmenkollen'e gittik. Burada dünyaca ünlü bir kayak atlama pisti var. O yıllarda henüz yapım aşamasındaydı, ilk gördüğümde, aman allahım dedim, bakarken bile korktum, nasıl kayıp atlıyorlarsa, kendimi pistin tepesinde düşünemedim, hayallerimi bu kadar zorlayamadım.. Bu atlama kulesinin altında bir müze var. Ski Museum ' da kayakla ilgili şeyler sergileniyor. Ski foreningen ( kayakçılar derneği) kurmuş burayı. Bina 1968 de yanmış. Tam müze girişinde mermerden yapılma, bacası olmayan bir şömine gördüm.Üstünde metal süslemeler ve içinde odunlar var. Kenarındaki yazıda, bu düzenlemenin yangının anısına yapıldığı yazıyor.  İçeride kayağın tarih içinde gelişimi görsel olarak anlatılıyor. Grönland çevresini dolaşan kayakçıların malzemeleri, Finmark'da yaşayan Samilerin geleneksel kıyafetlerinden örnekler ve en önemlisi kutup kaşiflerinin eşyaları sergileniyor. Hemen yanında, ışıl ışıl, süslü hediyelik eşyalar satan bir dükkan var. Benzerlerini başka yerlerde de görebilirsiniz. Sonra dışarıda oturduk, sıcacık kahvemi yudumlayıp, kar tanelerinin danslarını seyrederken kutup kaşiflerini düşündüm.

Neren ağrıyorsa canın oradadır derdi anneannem. Ağrıyan yerine elini koy da derdi, ben küçük bir kızken. Doğruymuş meğerse, refleks olarak elimizi neremiz ağrıyorsa oraya götürürüz. Herhalde destek olmak için, ısıtmak için, okşamak için, enerji aktarmak için....Diğer eliyle dirseğini tutmuş, yılgın bir yüz ifadesiyle muayeneye gelen hastalarım son zamanlarda arttı.

Şimdi beynimizi düşünelim, sol yarısını,  konuşmalarımızı denetleyen bir bölüm var, hemen onun yanında neler varmış meğer. Burada bir takım nöronlar keşfedilmiş, nöronlar yani sinir hücreleri, daha yeni sayılır 1990 larda, İtalyan bir bilim adam keşfetmiş. Nörobilimci Giacomo Rizzolatti. 

Alfred Hitchcock pek çok filmini burada tasarlamış, hatta çekmiş.
Hep, az plan yapıp, az eşya alıp, az para harcayıp çok yer gezebilmek isterdim. Var mı böyle bir seyahat şekli? Evet var....Bir kaç yıl önce kızlarımla beraber, Dalmaçya kıyılarını dolandık, işte bu yöntemle, az plan-az eşya-az para. Booking'den ucuz uçak biletleri, pansiyonlar bulduk. Dubrovnik, Split ve Zadar'a gittik. Dubrovnik turist dolu, Split eh bir derece ama Zadar henüz tur programlarına konmamış, rahat gezilebilir halde. Ya araba kiralayacaksınız, ya da otobüsle seyahat edeceksiniz. Biz, az para şartına uyduk ve hep otobüs kullandık. Zadar garajı şehrin dışında, üçüncü sınıf bir Anadolu kenti görünümünde, neyse taksi bol ve ucuz. Burada da tüm diğer şehirlerdeki gibi bir 'old city' denilen kısım var. Ama diğer şehirlere nazaran sönük kalıyor, plajlarının da diğer plajlardan üstünlüğü yok. Beş yıl öncesine kadar da, turizm konusunda diğerlerine göre çok gerideymiş.

Sesler ve renkler
İşte hal böyleyken, belediye düşünmüş ve ilanlar vermiş, ilginç projeler üretin demiş. 2008 de bir endüstriyel tasarımcı iki proje sunmuş. İkisi de kabul edilmiş ve yan yana yapılmış. Sea organ ( deniz orgu) bir kanallar sistemi, dalgalara ve rüzgara açık burundan başlayıp içeriye doğru labirent şeklinde borular yerleştirilmiş, sular kanallardan geçerken inanılmaz sesler çıkarıyor. Bir diğeri ' Greetings the sun' bir solar disk, güneş enerjisinin görüntüsel şekli gibi bir şey, gün battıktan sonra, disk üzerinde gök kuşağı renkleri saatlerce oynaşıyor.

Hitchcock ve gün batımı
Alfred Hitchcock pek çok filmini burada tasarlamış, hatta çekmiş. Rivayete göre dünyadaki en güzel gün batımının, şu anda ses ve renklerin beraber dans ettiği bu burunda olduğunu söylemiş. Gerçekten söylemiş mi, bilemem ama eğer yolunuz Hırvatistan'a düşerse Zadar'ı görün derim. Bir de Türklerden korunmak için yaptıkları surların dibinde, sıra sıra şık restoranlar var. Birisinde oturduk, adı Fosa restorandı, surlara bakarak ahtapotlu, beyaz şaraplı harika bir gece geçirdik. Oraya da gidin derim, manzara muhteşem, garsonlar kibar, her şey çok lezzetliydi.