Dünyanın öfke dolu hali, erkeklere yazılan rolle ve erkeklerin özgürlüğünün kısıtlanmasıyla ilgili
Ben büyürken, sokakta oynama saatlerimiz yavaş yavaş kısıtlanıp, uslu ve sessiz olmamız beklenirken, hele hele oturmana kalkmana dikkat et denirken....Neler oluyor diye kıllanmıştım. Bunun cinsiyet ayrımı olduğunu anlamam gecikmedi. Eşit yaşam hakkımın çiğnendiğine dair baş kaldırım yıllarca sürdü. Bu ruh haliyle büyüdüm, okudum, çocuklar doğurdum, olgunlaştım. Türkiye erkek egemen bir ülke dendi bana, egemene karşı hep gıcık kaptım, hep karşısında oldum, hep ona karşı kendimi koruyup kolladım ve donattım. Bu sadece benim değil, bir çok kadının tuttuğu yoldu. Hiç bir çaba göstermeden egemenliği, doğunca hop diye avcunda bulan erkek cinsi, önce zafer sarhoşu oldu. Ama ergenlik bitip de erkek olmak denilen şeyin katı prensiplerini görünce, hapsedildiği rolü görünce, ne yapacağını şaşırdı. Büyürken kızlar gibi pratikler edinememişti. Giyim tarzı kendisine dikte ettirilmişti, pantolondan, bol ve boyu dizde olan şorttan başka bir şey giyemezdi, kırmızı, pembe, eflatun, cam göbeği yeşil gibi dünyanın en güzel renklerine yaklaşamazdı. Zamanı gelince illaki penisi sertleşmek ve görevini bitirinceye kadar sert kalmak zorundaydı. Üzülünce erkekler ağlamaz dendiğinden ağlayamazdı bile. Roller yazılırken ikinci sınıf gördüğü her işi, kadın cinsine bırakan erkeğin, yapmak zorunda olduğu tek şey eve ekmek getirmekti. Böylece yaşamak için en gerekli iki şeyin kontrolünü tamamen kadının eline bırakmıştı. Yemek ve barınmak.

Halbuki bu iki şey, ruhu okşayan, yapanı cesaretlendiren, zekayı geliştiren, hayatta kalmanın ince detaylarına hakim olmayı ince ince öğreten iki şeydi. Hatta kadın bu konuda o kadar gelişti ki, ekti, biçti, tamir etti, boyadı, temizledi, dikti, ördü. Bütün bunları imece usulü yaptı, çünkü egemene karşı, kadın dünyasında sessiz bir ittifak vardı. Sabah kahveleri, günler, kermesler, doğum tebrikleri, taziye ziyaretleri...vs. diye toplanıp birbirlerine durumlarını anlattılar, akıllar aldılar, moral depoladılar, paylaştılar. Giderek büyük şehre göç artınca, kadın aslında erkeğe yazılan bir rolle daha el attı, ekmek parası.
Tek görevi bu olan erkek sesini çıkarmadı, hatta işine geldi. Ekmek parası için evin dışına çıkan kadın evinin kontrolünü kaybetmedi.  Öğrenme, uğraşma, kendine alan açma, durumunu iyileştirme pratiği olan kadın yeni bir şey keşfetti ve hobileri oldu. Gezdi, yazdı, çizdi, fotoğraf çekti, dans etti, şarkı söyledi, spor yaptı.
Bu arada yıllar içinde her türlü eğitime, her türlü mesleğe adım attı. Bütün bunları onu ikinci sınıf gören egemene karşı yapmadı tabi. Yapmayı istedi, bu isteği ona egemenin yaklaşımı verdi. Yasakçı ve baskıcı yaklaşım, onu dürttü, uyardı. Sular derin, gece karanlık, yol çok uzundu. Bütün bunlar yeteneklerin ortaya çıkarılmasında doğru koşullardı. Görüntüsü tek düze, görev tanımları güdük, sert sınırları olan ve alan özgürlüğü olmayan erkek, içinde bulunduğu durumu anlayamadı, anlayan dillendiremedi ve öfke kusmaya başladı. Ellerinde, kendilerini baskın gördükleri yegane alan, cinsellikleri kalmıştı. Maalesef öfkeleriyle cinselliklerini birleştirdiler. Sataştılar, taciz ettiler, tecavüz ettiler, öldürdüler, bekaret bekçisi oldular, dini alet edip örtünmeye zorladılar. Beyinlerini, ruhlarını, hayatlarını bacak arasından yukarı çıkaramadılar. Bir kadın olarak diyorum ki, biz buna da bir çare , bir çıkar yol buluruz. Bir toplanalım, birer kahve içelim, kafa yoralım biraz.

Ömrümü uzatmayı öğrendim

  Uçaktayken bulutlara bakarım, içlerinde yürüdüğümü, yuvarlandığımı hayal ederim. Bahar çiçeği pembesi pamuk helvalarla büründüğümü, biraz yiyip, biraz avuçladığımı düşünür, o lezzeti damağımda hissederim. Denizin en dibine dalıp, o karanlıklarda görebildiğimi, nefes alabildiğimi, herkesin masal sandığı denizaltı krallığını bulduğumu farzederim ve o anda hafif titrerim. Bazen en yüce dağın, en tepesindeki kartal yuvasında, bağdaş kurup oturur, rüzgarın keyfini çıkarırım. Bunları ben, ben Feray yapabilirim. Nasıl mı?  Biraz abartmış olabilirim ama bunların benzerlerini yapmayı düşünmeye bolca vaktim var. Çünkü ömrümü uzatmayı öğrendim.

  İnsan hayatının beş dekadını yaşadım. İlk yirmi yıl gerçekten çok hoştu, dersleri severdim, okumayı, piknik yapmayı, sinemaya gitmeyi çok çok severdim. İkide bir aşık olurdum, kalbim güm güm, sarı saçlarımı savurtur gezerdim. Ne olduysa sonra oldu, bu sadece bana olmadı, hepimize oldu. Bir meslek öğrenmeliyim, öğrendiğim işi yapmalıyım, para kazanmalıyım, karnımı doyurmalıyım, başımda bir çatı olmalı, üremeliyim. Bu dipsiz kuyuya herkes gibi düştüm. İşte bu kuyuda bulut yok, pamuk helva yok, denizaltı ve dağ zirvesi yok.

  Kuyu süreci ömrümün otuz yılını daha aldı. Oyunu kurallarına göre oynadım. Meslek öğrendim, iş, aş, üreme derken kuyuya alıştım. İlk yirmi yılın heyecanını unuttum. Kuyunun süreklileri, özellikle kadınlar olayımız budur dediler. Sonra gördüm ki, bu anlamsız süreç sadece bizi boğmuyor, kahrolası toplumun değerlerini,çocuklarımızı kobay olarak kullanıp devam ettiriyor ve onların bulutların üstünde olması gereken ilk yirmi yıllarını mahvediyoruz . Hatta kendi yapamadıklarımızı da onlara yaptırıp, geçmişte kendimiz için eksik kaldığını düşündüklerimizi tazmin etmeyi planlıyoruz. Bunu da yemedim yedirdim, giymedim giydirdim ruh haliyle yapıyoruz. İşte otuzun sonlarından, kırkın sonlarına kadar geçen süreç, başkasının hayatını dizayn ederek, diğerleriyle yarışma, bundan haz alma, kendini bir diğerinin sırtından ispat etme süreci. Bu da neyin nesi demeyin. Bunlar çocuklarımızı götürdüğümüz bilimum dersler, kurslar, onları maruz bıraktığımız sınav travmaları. Daha akıllı, daha zeki, daha güzel, daha yetenekli, daha sportmen, daha zengin, daha daha  olmaları yarışı.

  Sonrası, kuyuda kalabilirsin, kalan çok zaten. Çocuklarına yaptığın  kötülük yetmezmiş gibi torunlarına el atabilirsin. Gözün doymayabilir, paranın satın alacağı şeylerin ucu bucağı yok ki.
 Ama temel içgüdü içerilerden bir yerden dürter durur. O dürter sen sıkılırsın, o dürter senin ensen, sırtın, başın, miden ağrır, o dürter senin uykuların kaçar, ya da yataktan evden çıkasın gelmez, o dürter sen çevrene sararsın, hiç bir şey hora geçmez, eksik ararsın.

  Eksik ne? Buldum zanneder, çevreni genişletirsin. Sosyal medya ne güne duruyor, tüm dönemlerin okul arkadaşları, eski komşuların, ahbapların, sadece selamın olanlar, hatta selamın bile olmayanları aynı potada eritirsin. Al sana çevre, ayağını taş alsa çil yavrusu gibi dağılıp gidecek ruhsuz bir güruh.

  İşte beşinci dekad, yani ellili yaşlar bunun için çok önemli. Labirentte dolaşıp durmamak için, sürekli aynı tip duvarlara toslamamak için, çocuklara daha çok zarar vermemek için, torunlara örnek olmak için, kuyudan çıkacaksınız.
  İlk birkaç ay resmen sarhoşluk gibi. Yatsan yatılmıyor, kalksan yürünmüyor, açsın ama miden almıyor gibi. Hemen, acilen kuyu dışındakileri bul. Bul dediysem, birkaç kişi yeter. Geçmiştekiler, geçmişte kalsın. Kişinin kuyu dışında olduğunu nasıl mı anlarsın? Anlarsın kolay, eğer yanında kahkahayla gülüyorsan, ileri geri konuşuyorsan, burnunu çeke çeke ağlayabiliyorsan, ayrıldıktan sonra onu özlüyorsan, doğru kişi bu işte. Cinsiyeti, yaşı, işi, aşı önemsiz. Kuyu dışı insanlar birbirlerini aradıkları için kolay buluşuyorlar. Ama burada da kuyudaki yüzeyselliği, aç gözlülüğü devam ettirme riski var. Çözüm basit, küçülün. Dünyanın en kalabalık ve en büyük şehrindeyseniz bile küçülün. İhtiyaçlarınızı, çevrenizi, beklentilerinizi küçültün. Bu bir fizik kuralı, zaman sabittir, hiç durmadan akar. Eğer, zamanın aktığı alanı ve alandaki kişi sayısını azaltırsanız, ihtiyaç listenizi minimale indirirseniz; Alan başına, kişi başına, ihtiyaç başına düşen zaman artar, yani daha uzun yaşarsınız. Zaten kuyuda yalan yanlış yıllar kaybetmişsiniz, zamanı har vurup harman savurmuşsunuz, o zaman küçük dokunuşlar zamanındayız, yani beşinci dekaddayız. Altıncı dekad altın yıllarımız, bulutlarda zıplayıp, pamuk helvalara bulanacağımız yıllar. Hadi o zaman.....

İçinde tema olmayan, mesaj barındırmayan bir şeyler düşünmek ve yazmak istiyorum Geçen gün, büyük kızımla, mutfaktaki masada oturmuş, çay içiyorduk. Çay bahane aslında, konuşuyoruz oradan, buradan. Bir mülk var, satıcam onu dedim, tabi anne sat dedi, harca parasını, sakın miras bırakma dedi. Miras deyince, ölüm geldi aklıma. Arada aklıma geliyor. Çoğu kez uçakta geliyor. Amann ne olacak düşsün, ölürüm bir şey olmaz diyorum, bazen uçaktaki vız vız ağlayan bebeklere acıyorum. Aileden gelme bir öğreti var, yatarken iç çamaşırınızı değiştirin, tertemiz yatın, gece ölünürse, sizi temiz bulsunlar. Yani ölümü hep düşünün öğretisi. Uzun yıllar yaşayacağımı düşünerek, sürekli yaşam planı yapıyorum. Plan deyince günlük şeyler değil. Mesela, bazı hayvanları yakından görmek istiyorum,
Çin seddine oturmak istiyorum. Yani önce set boyunca yürümek, sonra oturmak gibi. Kapadokya'da balona kesin bineceğim, İzlanda'yı görmedim, oradan fışkıran sıcak sularda yıkanmak istiyorum. Kuzey ışıkları ve kiraz çiçekleri'ni hayal ettim ve bu yıl oluyorlar.

Yaşarken böyle planlar yaparım ama günlük plan sevmiyorum. Rutinin genel hatlarını severim, ama ayrıntılar hep sürprizdir.

Yıllarca mahkum gibi hissettim kendimi. Bu tamamen benimle ilgili bir his, şartlarla alakası yok. Tatilde, ailemle, para kazanırken, işim çok iyiyken de hissettim bu duyguyu. Yıllarca hiç samimi olamadım mesela, sevmediğim ve küçümsediğim bir adamla yaşadım. Onu kullandım sanki biraz. Ya bir gün temiz iç çamaşırıyla, derli toplu yatağa girseydim ve ölseydim. Beni bulanlar, tertemiz bulacaklardı ama o samimiyetsizliği hiç anlamayacaklardı. Ölüme gerek yok, dirimi görenlerde anlamadı zaten. Şimdilerde nasıl ödev verilir bilmiyorum, ben ilk okuldayken, cümleleri onar kez yazdırırlardı, Ali topu tutar, Oya ip atlardı, Kaya'da bir şey yapardı onu unuttum. Eski günlüklerime bakarken gördüm, tam 132 ( yazıyla yüz otuz iki) kez imdat yazmışım. Sadece benim okuduğum bir günlükte, yardım çağrısında bulunuyorum. İşe yaradı mı? Evet, tuttum elimden. Şimdilerde sabah uyanıp, hemen mutfağa gidiyorum, mesele açlık değil, ritüel. Çay demlemek, kendi elimi tutmak gibi, buradayım, defalarca imdat yazmana gerek yok demek gibi. Sonra diş duş faslı. Çay mutfakta kaynarken, sanki kapıya onlarca güvenlik dizmişim, bankalar benim paraları koyacak yer bulamıyor, çok önemli bir hastalığın ilacını bulmuşum gibi. Çay suyunun cızırtısı bu anlamlara geliyor. Tercümesi bu. Her şeyin değişiğini seviyorum da ,değişik tatlara kapalıyım. Yedim içtim, beğendiklerimi seçtim, bundan sonra sadece sevdiklerimi yiyeceğim. En sevdiklerimden birisi ekmek kabuğu mesela.
Bir yerde ünlü bir Fransız ahçının yaptığı soslu, moslu bir atraksiyon, diğer yanda ekmek kabuğu var. Ben o kabuğu istiyorum, çıtır, çıtır. Sonra limon lazım, taze limon.
Bahçem olduğu yıllarda hep limon ağacım olsun diye uğraştım. Bir türlü büyüyemedi fidan. Yıllarca aynı kaldı, ya çiçek açmadı, açanlar rüzgara dayanamadı. Yazarken, öyle-böyle-işte-falan-şey....kullanmayın diyorlar. Neden kullanılmıyorsa? Bir yazımı, edebiyattan anlayan, sanırım birkaç kitabı olan bir hoca okumuştu. Çıkarmam gereken kelimelerin üstünü çizmiş, cümle akışını değiştirmiş. Bunlara dikkat ederek tekrar yazın ama konuya sadık kalın dedi. Yapamadım, düzeltemedim. Hem neden düzelteyim ki, neden kendime karıştırtayım ki. Onun için blog yazısı yazmayı seviyorum. Hem yazar, hem editörüm. Bu öyle bir yazı işte, tema yok, mesaj yok. Yazı değil aslında, sohbet, hasbihal etmek bu. Hasbihal arapça kökenli bir kelime, durum değerlendirmesi demekmiş. Durum değerlendirmesi, hasar tespiti gibi.

Bir de pembe, sarı, turuncu çiçekler seviyorum, perdede, fincanda, çay kutusunda olabilir. Hani birisini küçümserken, ne bu böyle, basit basit, hayatta sadece çiçek böcek yok deniyor ya. Hayatta aslında sadece çiçek ve böcek var. Bu yazıda mesaj yok dedim ama bu cümle mesaj oldu sanki.

Yeter ki samimi olsun, içinde bolca hayal olsun ama zerre kadar yalan olmasın

Dil ne acaba? Dili aracı kıldığımız sohbet ne? Sokakta konuştuğumuz, evde konuştuğumuz, resmi ortamlarda konuştuğumuz....Ya da yazdığımız dil. Kim ne demiş? Kimler dinlemiş? Sözlü ya da yazılı denilenlerin izi kalmış mı? Söylenilenler kayda değmiş mi? Bu kadar soruyla başlamamın nedeni, okuduğum, daha doğrusu okumaya çalıştığım bir yazı. o da bu konuyla alakalı. Yazıda öyle ağdalı bir dil, o kadar çok betimleme ve metafor var ki. Onu bölümlere ayırmak, özetlemek, ana fikri bulmak için didiklemek gerekiyor. Ben, çok basit, sokak ağzı denilen biçimde argo ve teklifsiz konuşmaları sevmem. Böyle konuşanlarla arama ister istemez bir mesafe girer. Okur yazar olmak, eğitimli olmak, her ne kadar  kelime seçme, cümle oluşturma, meram anlatma dinamiğinde yararlı olsa da, aynı zamanda zararlı da olabiliyor. Sokak ağzı ve bunun yazıya dökülmesi beni ne kadar itiyorsa, yüksek entelektüel kapasiteyi fazlaca göze sokan, ayrıntılar içinde dolanırken sihrini kaybeden konuşmalar ya da metinler de, o kadar itiyor.
Maalesef ülkemizin bir gerçeği var, okumayı, yazmayı sevmiyoruz. Konuşma dilinde az kelime kullanıyoruz. Az kelime, az konu demektir. Burada da toplumsal roller devreye giriyor. Kadınlar yemek, ev işi, çocuk bakımı, alışveriş konularına yoğunlaşırken, erkekler spor, otomativ sektörüyle ilgili konular ve politika konuşuyorlar. Az da olsa içi dolu sohbet konuları tükenince iki cins de seks geyiği yapmaya başlıyorlar. Biraz daha olgun yaşların konuları genellikle sağlık sorunları, tedavi önerileri, seyahat öyküleri, yine çocuklar ve benzerleri. Entelektüel sohbetlere gelince, ağır edebi konular, felsefik derinlikte kaybolmalar, ben dilinden nefretle başlayıp, o ağzıyla konuşmaya devam ediyor ve bir türlü sonuca ulaşamıyor. Ütopik hedefleri olduğu için konuşanı tatmin ediyor belki ama sohbet mi diye sorarsanız bana göre değil.
Ben konuşmayı severim, yazmayı severim, ben dilini de severim. Ve yukarıda anlattığım çıkmaz sokağa girdim. Madem ki herkesin tuttuğu yol bu, yürüyelim o zaman ve kurallara göre sohbet edelim dedim. Hatta yıllarca, oto sansür uygulayarak, zaten güdük olan konuları iyice yontarak yapay şeyler söyledim , bu halimle bile bana çevremde hoş sohbet bir kadındır dediler.
Sonra, çok sonra Virginia Woolf hakkında okurken, şöyle dediğini öğrendim '' Eğer kendiniz hakkında gerçeği anlatmıyorsanız, başka insanlar  hakkında da gerçeği anlatamazsınız.''
İşte o gün, kendi hakkımdaki gerçekleri anlatmaya ve eş zamanlı olarak da yazmaya başladım. Kendin hakkındaki gerçekleri anlattığın sohbete ÇEMBER deniyor.
Son yıllarda onlarca çemberde bulundum. Çemberlerde yaş yok, cinsiyet yok, meslek yok, o an var ve gerçekler var. İşte ben çember sohbetini seviyorum, oradaki dili seviyorum, sevgiyi, saygıyı, özeni, coşkuyu seviyorum. Sansürsüzce duyguların salıverilmesini seviyorum. Artık geriye dönmem imkansız, sansür imkansız, yalan imkansız, içi boş kelimeler imkansız. Teşekkürler Woolf ve canım çember arkadaşlarım.

 Kendime minnetlerimle efendim.......

Hayatımın, dolayısıyla da Feray'ın üstüne titriyorum. Hatırlıyorum, yıllar önce çocuklarım uyurken bu kadar hassas olurdum. Nefeslerini dinlerdim, odalarında sinek olmasın, ışık olmasın, pis hava olmasın diye kontrol ederdim,sırt üstü dönerse, kusarsa, soluk borusu tıkanırsa gibi senaryolarım olurdu. Şimdilerde de, aynı hassaslıkta, kendimi, kendime aşırı ihtimam ederken yakalıyorum. Bu özenin, bu koruyup kollamanın nedenine gelince. Öyle bir hayat yaşadım ki, içinde benden başka herşey vardı. Yaşantım havuz problemleri gibiydi. Ben üstten havuzu dolduran musluktum, aşağıda da boşaltanlar.  Ben o sıralar alt musluklarla ilgilenmiyor, üç ayrı işte ve evde çalışarak havuzu doldurmaya çalışıyordum. Lisede matematiğim çok iyiydi. Hani havuz problemleri saçma bulunur,kızılır, çözmekte zorlanılır ya, aslında analitik düşünmeyi öğreten yönleri gözardı edilir. Ben bu problemlerin çözümünü çok iyi biliyordum da hayata uygulayamadım. Halbuki olaylara gerçekçi bakabilsem, havuzun ne yaparsam yapayım dolmayacağını anlayacaktım. Sonunda anladım. Nasıl mı? Su bitti, kupkuru havuza bakınca, birden  havuz problem çözümleri geliverdi gözümün önüne. Bu noktada öylece kalakaldım, havuz dolmuyor, çok çaba harcıyorsun, ne yapmalısın Feray dedim. Problemlerin çözümünün hayata uyarlamasını lisede öğretmediler, sonra da kimse öğretmedi. Söke söke öğrendim. Ya da düşe kalka öğrendim diyeyim. Şimdi size öğreteceğim.

Havuz dolmuyorsa, neler yapabiliriz?
1- Hiçbir işe yaramayacağını bilmemize rağmen o havuza enerjimizi, zamanımızı, paramızı, sevgimizi akıtmaya devam ederiz. Böyle yapan çok zaten.
2- Kuru havuzun başında öylece otururuz. Hasta, üzgün, verimsiz, küskün. Yani depresyonda. Böyle de yapan çok.
3- Hiç bir yararı, katkısı olmayan, aksine sürekli enerjini sömüren, varlığını tehdit eden alt musluğu kapatırsın. Havuzu tekrar doldurmaya başlarsın. Bunu tercih edenlerde var.
4- Ya da, başka bir havuz bulursun. Doldurma ve boşaltmayı öyle ayarlarsın ki, bu havuz taşmaz ve boşalmaz. Ne zaman baksan ağzına kadar, pırıl pırıl doludur. Bu şık biraz zor. Bunu yapmak için fazla düşünürseniz vazgeçersiniz. Birdenbire karar verin ve uygulamaya başlayın.

Ben bu dört çözümüde gayet iyi bilirim. On beş yıl kadar ilk şıkkı uyguladım. Üç maymunu oynarken, kolay bile gelmiş olabilir. Sonrasında ne olduysa artık, ikinci şıkka geçiş yaptım. Sessizce ve sakince on yıl kadar kuru havuzu seyredip durdum. Bu yirmi beş yıllık süreçte cesaretlenip, alt musluğu kapatmaya çalıştığım anlar oldu da, sonuç hüsran. Yani üçüncü şıkkı uyguladım diyemem. Yıllar sonra Kurtlarla Koşan Kadınları'ı okuduğum zaman nedenini anladığım, o sıralar kendimi de şaşırtan bir cesaretle dördüncü şıkkı seçtim. O gündür, bu gündür Feray'ın üstüne titriyorum. Cesaretini, çalışkanlığını takdir ediyorum. Bana ikinci bir hayat, tüm kontrolün bende olduğu yeni bir havuz verdi. Minnetlerimle efendim.......

Hiç durmadan gezip tozuyorum, yiyip içiyorum, eğleniyorum, çevremde çoluğum çocuğum, yüreğim aşkla dolu ne güzel....

Böyle değil tabi ki, hiç kimse değil. Uzmanlar karar vermiş, kıyaslama ile mutlu ya da mutsuz oluyormuşuz. Eskiden dost, akraba, ahbap, arkadaş, komşu...vs. derlesen toplasan yirmi beş-otuz kişi hakkında fikrin olurdu. Sayı azdı belki ama kıyaslama yine vardı. Falanın evi, ötekinin eşyası, diğerinin mesleği, maaşı, çocuğunun aklı fikri eğitimi hep kıyaslanırdı. Ben böyle ortamlarda büyüdüm. Bizim dışımızdakiler el alemdi. El aleme karşı hep iyi yönlerimizi, güzelliklerimizi göstermeliydik. Yalnız biz değil, çoğunluk aynını yapıyordu. Dram, trajedi artık ne varsa, onlar hep dört duvar arasında yaşanıyordu. Aynen şimdi sosyal medyada olduğu gibi. Ama burada, biz büyürken ki el alem kadrosundan çok daha fazla bir kalabalık var. Sosyal kıyaslama düzeyi son derece yüksek. İşte bu kıyaslama sonucu, neye sahip olursak olalım yetmiyormuş. Halbuki mutlu olmamız için de kendimizi takdir etmemiz ve kişisel tatmin gerekiyor. Ben hekimim ama psikolojik yaklaşımlardan anlamam, uzmanlar dediyse doğrudur diyorum. Son zamanlarda, tüm dünyada intihar nedenleri arasında en önemli yeri sosyal kıyaslama alıyormuş. Bu illüzyon ortamının oluşturduğu derin mutsuzluk, yalnızlık, yetersizlikle savaşalım o zaman.
Sosyal medya yokken, o çevredeki el aleme, vitrin olurken, ne kadar zorlandığımı hatırlıyorum. Ben ekonomik sıkıntılarla dolu bir çocukluk geçirdim, küçücüktüm babam öldü. Anneme gelince '' Kol kırılır, yen içinde kalır '' atasözü, sanki onun için söylenmişti. Her zaman normalden üzgün, bedbin ve öfkeliydi, yaşamanın bir yük olduğunu düşünürdü. Sonrasında aklımda kalanlara gelince, zorlu bir eğitim, ki bu yıllarda yazları kurak, kışları çok soğuk bir iklim, otobüs durağına kadar yürünen bitmek bilmeyen yollar, kömür sobaları, geniz yakan kirli hava, süregelen ekonomik sıkıntı, giderek solan cildim ve fersizleşen gözlerim. Tam kurtuluyorum derken, yarı psikopat bir adamla evlilik, her ayrılma girişiminde ölüm tehditleri, bu kaosta şu ya da bu nedenle doğan çocuklar. İş hayatı da farksızdı, yarı zekamda bile olmayan amirlerin, patronların emrinde çalışmalar. Gerçek buydu ama bu gerçeğin içinde güzel gözlü, sarı bukleli bebekler vardı, hiç vazgeçmediğim şiirler vardı, her geçen gün, yazmaktan daha da hoşlandığım satırlarım vardı, denizin mavisi, rakının lezzeti vardı.
Ben kayıplarımı saklamayıp ama sürekli taşımayıp, ardımda bırakıp kazançlarımla yola devamı öğrendim.
Kıyaslamak isteyenlere duyurulur. Sürekli gezip tozuyorum, yiyip içiyorum, çalışmayı zevk haline getirmişim, aşkla doluyum, kırışıp buruşuyorum ama kendimi çok güzel hissediyorum. Buyurun kıyaslayın. İsterseniz fiziksel ve ruhsal travmalarımı, maddi kayıplarımı, özgüven noksanlığıyla geçen yıllarımı, uğradığım onlarca haksızlığı kıyaslayın. İnanın yok birbirimizden farkımız....

Canın mı sıkılıyor??? 


Can sıkıntısına iyi geldiği düşünülen, aksine onu artıran on bir şey
1- Okumak: Okuyamazsın ki zaten. Kitabı eline alırsın, gözlerin kelimelerin üstünde dolaşır, sayfayı çevirirsin, nafile. Kelimeler sıkıntı bariyerini aşıp içeri giremezler.

2- Seyretmek: Sinemada, televizyonda film, dizi, açık oturum, yarışma...vs. Konsantre olamazsın ki. Seyredilen şeyin beyinde, yürekte hissedilmesi lazım, oralara konumlanmış sıkıntı anlamana izin vermez.

3- Dinlemek: Radyodan veya benzerlerinden , artık ne dinlemeye çalışırsanız. Duyarsınız tabii de, içinize alamazsınız nağmeleri, içeri sıkıntıyla dolu, yer yok.

4- Gezmek: Bu olursa zorlamayla olur zaten. Ölünüz kalkar sanki, giyinir, ayaklar sürünerek yürür. Oraya ya da buraya gider. İsterse taa kutuplara gitsin, bir de bakarsınız, sıkıntınız yanı başınızda.

5-İş yapmak: Bunun çeşitleri var. Temizlik, çamaşır, bahçe işi, derleme toplama. Dışarıyı düzenledikçe, iç karışıklığınız daha da baskı yapar, gözünüze batar. Yorgunluk da cabası.

6- İstirahat etmek: Sıkıntının artması, iyice çöreklenmesi için bire bir.

7- Uyumak: Sıkıntıyı besler, büyütür. Uyurken de bilinçaltı yoluyla rüyalarla sıkmaya devam eder.

8-Çalışmak: Bir şeyler ürettim diye sevinmek. Sıkıntıyı bir süre görmezden gelmek, o yokmuş gibi davranmak, onun derinlere kaçmasına, yakalayıp yok etmenin daha da zorlaşmasına neden olur.

9- Spor yapmak: En büyük hatalardan birisidir, ruh tonlarca ağırken, bedeni kıpırdatmaya çalışmak. Tamamen çaresizlikten, şekil olarak kendine, bak kendimle ilgileniyorum demek için.

10- Hobiler: Spor benzeri duygulanım yapar. Bak ben önemliyim, akıllıyım, becerikliyim dersin, demesine de. Ne üretirsen üret, haz kısa süreyle sıkıntıyı örter. Sonrası maalesef aynı

11- Sosyal Medya: Burada şairsin, yazarsın, güzelsin, gezginsin, akıllısın, politikacısın....falan, filan. Yazarken, sıcak bir heyecan dalgası yalar seni. Ekran kapanınca uçurumdan yuvarlanırsın sanki. Bir de bakarsın, sıkıntının tonajı artmış, yanındaki mengenelerde göğsünü sıkmaya başlamış.

Can sıkıntısına iyi gelen yegane, tek, biricik şey
1- Ailen ve dostların: Öyle telefonla falan değil. Hemen kalk, üstüne birşeyler alıver, süs püse gerek yok. Buluş, sarıl, dokun, öp, anlat, dinle, ağla, gül......Nereye gitmiş bu sıkıntı....

İki uzak ülke, iki garip canlı, ikisi de bende
Birisi  kitap taşıdığım çantamın üstünde, diğeri yakama taktığım iğnemde. İkisi de hediye, büyük kızımdan. Peki kim bunlar?


PUFFİN KUŞLARI
Deniz papağanları, güvercin büyüklüğünde, yani yarım kg. kadarlar. Tıknaz, hantal, biraz komik görünümlüler. Kısa kanatlılar, bu kanatlar kısa diye ses çıkarmadan sessizce uçuyorlarmış. Gerçi diğer kuşlara nazaran daha fazla enerji sarf ediyorlarmış. Bunlar göçmen kuşlar, Asıl ülkeleri İzlanda ve Faroe adaları ama kışları kanadım kısa demeyip taa Güney Afrika'ya ve Yeni Zellanda'ya gidiyorlarmış. Uçmaları zorlu olsa da, kısa kanatlar su dibine dalmayı kolaylaştırıyormuş. Dipten balığı avlayıp gagasında çarpraz tutuyor ve ava devam ediyormuş. Yani,suya dalıyor ve gaga tamamen dolu yukarı çıkıyor.
Harika bir avcı ama avlanmaktan kurtulamıyor maalesef. Ağlarla insanlar avlıyor bu güzellikleri. Etleri beyaz ve balık lezzetindeymiş. Konserveleri satılıyormuş. Hatta İzlanda'da geleneksel noel yemeği olarak kullanılıyorlarmış.

Çantam

PLATİPUS
Biz Ornitorenk diyormuşuz. Bunu da ilk kez duydum. Aborjinler, Mallangong derlermiş. Ben en çok Platipus adını sevdim. Latince ( Platys-Düz, Pous-Ayak) dan almış adını. Yerliler çoktan biliyorlar tabii de, bir İngiliz bilim adamı aracılığıyla Avrupa 'da 1800 lerde öğrenmiş Platipusları. Doğu Avustralya ve Tazmanya'da yaşıyorlarmış. Gagası ördek, kuyruğu kunduz, erkeklerin arka ayağında zehirli mahmuzu var. Memeliler ama yumurtluyorlar. Şöyle kanalların içine çürümüş yumuşak yapraklardan yuva yapıp, bir tanecik yumurtluyor, yavru çıkınca annesini emiyor, daha doğrusu meme başı yok, süt öylece karnından çıkıyor gibi, yavru da orayı yalıyor.
Çok ilginç görüntüleri var, Avustralya yirmi senti'nin arkasına resimlerini koymuşlar.

Broşum

Sessizliğin gürültüsü

Bir ekşi sözlük yazarı, Yusuf Üçlemesi'ni seyretmiş ve böyle söylemiş'' Sessizliğin Gürültüsü''. Çevrileli yıllar olmuş ama ben bu üçlemeyi yeni seyrettim, hem de üçünü üst üste. Semih Kaplanoğlu senarist, yönetmen, film yapımcısı. Hekim gözüyle diyorum ki, Kaplanoğlu doktor olsaydı, mutlaka radyolog olurdu . Bir radyolog gibi bakmış kahramanlarının taaa içine.

Yusuf İstanbul'da sahaflık yapıyor, annesinin ölüm haberi üzerine, gençliğinin geçtiği Tire'ye geliyor. Bu yolculuk, aynı zamanda geçmişe bir yolculuk, yitirilmiş bir yüreğin bulunması öyküsü. Onun için film çekim sırası, günümüzden geçmişe doğru gidiyor. Yusuf'un gençliğine ve çocukluğuna olan bu duygu dolu, naif yolculuktan üç tane film çıkıyor. Yumurta(2007), Süt(2008), Bal(2010).

Semih Kaplanoğlu, Balıkesir'den İzmir'e doğru taşralı bir şairle yolculuk etmiş. Öykü, bu sohbetten doğmuş. Yusuf'un çocukluğunu Bal'da seyrediyoruz. Bal, Çamlıhemşin Şalpazarı Sis Dağı ve Keserlik Yaylası'nda çekilmiş. Sanki görsel bir şölen, Financial Times bir yorumunda, Bal için büyüleyici demiş. Bal filmi Berlin'de Altın Ayı, Adana'da Altın Koza almış.

Süt filminde Tire'deyiz. Yusuf'un gençlik yılları, artık o askerlik çağında ama mesleksiz, şiir yazan bir sütçü. Süt satmakta, şiir yazmakta, kalmakta, gitmekte, tümünde başarısız. Açmazda, sıkışmış bir halde, tek isteği kaçıp gitmek.

Ve Yumurta, Yusuf artık günümüzde, İstanbul'a gitmiş, pek kimse önemsemese de şiir kitabı basılmış, annesinin ölüm haberiyle, birkaç günlüğüne Tire'ye dönüyor. Yumurta, Yusuf'un ev arayışını anlatıyor. Başlangıçta kendisi bilmese de kaçtığı taşra onun yuvası. Yumurta'da Antalya'da Altın Portakal almış.

Yusuf karakterine Bal'da Bora Altaş, Süt'de Melih Selçuk, Yumurta'da Nejat İşler hayat vermiş. Hepsini çok sevdim. Yusuf'a bazen sarılıp teselli etmek, bazen omuzlarından sarsıp hadi çabuk ol demek istedim. Filmlerde müzik yok, ya da şöyle söylemeliyim, en güzel müzik var, doğanın sesi. Tam ne anlama geldiğini anlamasam da, Yusuf babasının hastalığını taşıyor, Bal'da babasının, Süt ve Yumurta'da Yusuf'un epilepsi( sara) nöbetlerini görüyoruz. Yine üç filmde de Yusuf'un soyadı değişik. Köksal-Güner-Özbek. Burada Kaplanoğlu ne demek istemiş yine anlamadım. Kolayca seyredilen, tüketilen ve seyir sonrası hızla unutulan filmlerden değil bunlar. Hatta Yumurta için, Seçil Büker Ve Hasan Akbulut ''Yumurta Ruha Yolculuk'' diye bir film okuma kitabı yazmışlar. Büyük ödüllerin dışında, üç filmin de onlarca ödülü var. Mutlaka seyredin .

Seyir sonrası aklıma düştü, bir yerlerden aklımda kalmış bir cümle var  ''Hazineniz yüreğinizin olduğu yerdedir''